7ος Γρίφος: «ΠΟΙΑ; ΠΟΥ; ΠΩΣ;» - Η Αρκούδα
Λύση του γρίφου
Θεματική ενότητα: Η Αρκούδα
Σύνδεση της θεματικής ενότητας με τα σχολικά εγχειρίδια και προτάσεις διδακτικής αξιοποίησης
7ος Γρίφος: «ΠΟΙΑ; ΠΟΥ; ΠΩΣ;» - Η Αρκούδα
Ο τελευταίος γρίφος μάς μεταφέρει στο Καταφύγιο της Καφέ Αρκούδας στο Νυμφαίο. Και εδώ τα παιδιά χρειάζεται να χρησιμοποιήσουν την παρατηρητικότητά τους.
Οι αρκούδες που αναφέρονται στον γρίφο δεν μπορούν να ζήσουν ελεύθερες στη φύση. Ο Γιωργάκης είναι μια αρκούδα που, πριν μεταφερθεί στον ΑΡΚΤΟΥΡΟ, ζούσε ως αρκούδα-χορεύτρια, ενώ η Σάσα ζούσε σε κήπο που δεν τηρούνταν οι κανόνες ευζωίας με βάση την ευρωπαϊκή νομοθεσία. Η Μίρα κατασχέθηκε από ιδιώτη και η Louiza ήρθε από την Τιφλίδα, καθώς βρέθηκε εκτός του βιοτόπου της και δεν υπήρχε κατάλληλο Καταφύγιο στη χώρα για να φιλοξενηθεί.
Και πάμε τώρα στον γρίφο:
Είναι μια δραστηριότητα που ενδείκνυται για να λυθεί ομαδικά μέσα στην τάξη με τη συμμετοχή όλων των παιδιών παρατηρώντας τις εικόνες και κάνοντας υποθέσεις. Μπορείτε να βοηθήσετε τους/τις μαθητές/μαθήτριες να καταλάβουν τη θέση της κάθε αρκούδας ακολουθώντας τα εξής βήματα:
Διαβάζοντας την κάθε πρόταση κάνουμε υποθέσεις για την κάθε αρκούδα χωριστά. Καλό είναι τα παιδιά να έχουν μπροστά τους ένα χαρτί και στιλό, να σχεδιάσουν πρόχειρα τις θέσεις των αρκούδων και να κρατούν σημειώσεις.
Λύση του γρίφου
Αφού διαβάσουμε όλες τις προτάσεις, στη συνέχεια αρχίζουμε και αποκλείουμε από τις υποθέσεις μας κάποιες αρκούδες μέχρι να καταλήξουμε στο ποια είναι ποια. Πιο συγκεκριμένα:
Βήμα 1ο: «Ο Γιώργος είναι ακριβώς μπροστά από τον Γιωργάκη.»
Αφού ο Γιώργος είναι μπροστά από τον Γιωργάκη, τότε μπορεί να είναι όλες οι αρκούδες εκτός από αυτή που φαίνεται τελευταία στο βάθος.
Βήμα 2ο: «Η αρκούδα στα δεξιά δεν είναι ούτε η Μίρα ούτε η Luiza». Άρα μπορεί να είναι 1) ο Γιώργος, 2) Ο Γιωργάκης, 3) η Σασα
Βήμα 3ο: Η αρκούδα στα αριστερά είναι ή η Luisa η ο Γιωργάκης».
Σημειώνουμε στην αρκούδα στα αριστερά ότι είναι η Luisa ή ο Γιωργάκης και αποκλείουμε τις αρκούδες: Γιώργος, Σάσα και Μίρα.
Βήμα 4ο: «Η τελευταία αρκούδα δεν είναι θηλυκή.» Άρα είναι αρσενική και μπορεί να είναι μόνο ο Γιώργος ή ο Γιωργάκης. Ο Γιώργος δεν μπορεί να είναι γιατί βρίσκεται ακριβώς μπροστά από τον Γιωργάκη. Οπότε η τελευταία αρκούδα που φαίνεται στη φωτογραφία είναι ο Γιωργάκης και η προτελευταία ο Γιώργος.
Με βάση αυτό το συμπέρασμα η αριστερά αρκούδα είναι η Luisa, η δεξιά είναι η Σάσα, αφού αποκλείστηκε και ο Γιώργος και ο Γιωργάκης, και η μπροστά αρκούδα είναι η Μίρα, η μόνη που έχει απομείνει.
Θεματική ενότητα: Η αρκούδα
©Κ. Τσακαλίδης/Αρχείο ΑΡΚΤΟΥΡΟΥ
Ο ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ ιδρύθηκε το 1992 με στόχο να αντιμετωπίσει το φαινόμενο της αρκούδας-χορεύτριας. Έως το 1997, δεν υπήρχαν πια αρκούδες-χορεύτριες στην Ελλάδα. Προχώρησε στη συνέχεια στη μελέτη του είδους στην Ελλάδα και στα Βαλκάνια με στόχο την προστασία του και την εφαρμογή διαχειριστικών μέτρων για την επιβίωση του είδους και την αρμονική συμβίωσή του με τους ανθρώπους.
Η καφέ αρκούδα ζει σε δύο ανεξάρτητους πληθυσμούς, οι οποίοι δεν επικοινωνούν γεωγραφικά μεταξύ τους. Ο μεγαλύτερος πληθυσμός ζει στην ευρύτερη περιοχή της οροσειράς της Πίνδου ενώ ο άλλος στην οροσειρά της Ροδόπης. Τα τελευταία χρόνια παρουσιάζονται σταθερές ενδείξεις για παρουσία αρκούδας στον άξονα Βόρα-Ολύμπου και στη Στερεά Ελλάδα μέχρι και την ορεινή Ναυπακτία.
Οι απειλές, όμως, για το είδος παραμένουν και ο ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ συνεχίζει τις δράσεις του για τη «βασίλισσα του δάσους», το μεγαλύτερο χερσαίο θηλαστικό στην Ελλάδα και την Ευρώπη.
Παρακάτω θα αναφερθούν οι δράσεις αυτές μέσα από ποικίλες πληροφορίες που μπορείτε να αξιοποιήσετε σε ερευνητικές και δημιουργικές εργασίες για την καφέ αρκούδα.
Πληροφορίες για την καφέ αρκούδα
ΑΡΚΟΥΔΑ
Καφέ αρκούδα (Ursus arctos), φυλλάδιο
Μελέτη του Είδους Προτεραιότητας Ursus arctos (αρκούδα) για τον καθορισμό προδιαγραφών διαχείρισης
Επιστημονική έρευνα για την αρκούδα
Το 2003, ο ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ ξεκίνησε την πρώτη γενετική μελέτη του είδους στην Ελλάδα, με βασικό στόχο την εκτίμηση του ελάχιστου μεγέθους του πληθυσμού της καφέ αρκούδας. Η προσπάθεια αυτή, εντάσσεται πλέον στο πρόγραμμα «Εθνικό Μητρώο Αρκούδας», στο οποίο καταγράφονται όλες οι ταυτοποιημένες αρκούδες και πληροφορίες για τη βιολογία και την οικολογίας της. Η μελέτη του γενετικού υλικού γίνεται με τη συλλογή τριχών από στύλους της ΔΕΗ, στους οποίους προηγουμένως έχουν τοποθετηθεί τριχοπαγίδες. Η μέθοδος αυτή προέκυψε μετά από την παρατήρηση των βιολόγων του ΑΡΚΤΟΥΡΟΥ ότι οι αρκούδες συνηθίζουν να τρίβονται σε δέντρα και, άρα, και στους στύλους της ΔΕΗ. Έτσι, αφήνουν τρίχες στις τριχοπαγίδες που είναι πολύτιμες καθώς μας δίνουν τη δυνατότητα να μελετήσουμε το γονιδίωμα της κάθε αρκούδας και να συλλέξουμε πληροφορίες για άτομο αυτό.
Περισσότερες πληροφορίες για τις επιστημονικές μεθόδους που εφαρμόζει ο ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ για τη μελέτη της αρκούδας εδώ: Ερευνώντας τη συμπεριφορά των αρκούδων: Σημάδεμα των στύλων της ΔΕΗ
Ανάκαμψη του πληθυσμού των αρκούδων στην Ελλάδα κατέγραψε η επιστημονική ομάδα του ΑΡΚΤΟΥΡΟΥ
Περίθαλψη και τροχαία ατυχήματα
Η Ομάδα Άμεσης Επέμβασης του ΑΡΚΤΟΥΡΟΥ, που αποτελείται από εξειδικευμένους βιολόγους και ειδικούς στη διαχείριση των άγριων ζώων, συχνά καλείται να αντιμετωπίσει περιπτώσεις αρκούδων που τραυματίζονται στη φύση ή σκοτώνονται είτε από τροχαίο ατύχημα -μετά από σύγκρουση με διερχόμενο αυτοκίνητο- είτε από πυροβολισμό ή δηλητηριασμένο δόλωμα.
Περισσότερες πληροφορίες:
ΟΜΑΔΑ ΕΠΕΜΒΑΣΗΣ & ΚΤΗΝΙΑΤΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ
Ακόμα ένα τροχαίο με αρκούδα στην περιοχή Κλειδί Αμυνταίου
Ο ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ απελευθέρωσε αρκούδα που πιάστηκε σε παράνομη παγίδα
Το αρκουδάκι που πυροβολήθηκε στο Μέτσοβο εξετάζεται στην Κτηνιατρική Σχολή του ΑΠΘ
Το αρκουδάκι που πυροβολήθηκε στο Μέτσοβο μεταφέρθηκε από την Ομάδα Άμεσης Επέμβασης του ΑΡΚΤΟΥΡΟΥ στη Μονάδα Εξωτικών και Άγριων Ζώων και στη Μονάδα Αναισθησιολογίας και Εντατικής Θεραπείας της Κτηνιατρικής Σχολής του ΑΠΘ για περαιτέρω εξετάσεις. Μετά από κλινική εξέταση και τη λήψη ακτινογραφιών διαπιστώθηκε κρανιοεγκεφαλική κάκωση, ενώ παράλληλα βρέθηκαν και άφθονα βλήματα πυροβόλου όπλου στην περιοχή της κεφαλής και του θώρακα. Το ζώο είναι τώρα υπό στενή παρακολούθηση από την Επιστημονική Ομάδα του ΑΡΚΤΟΥΡΟΥ και του ΑΠΘ, ενώ η κατάσταση του μικρού «Γιώργου» κρίνεται κρίσιμη αλλά όχι καταδικαστική.
Ο Ushko ο μαχητής της ζωής!
Μια ιδιαίτερη περίπτωση αρκούδας έχει τη χαρά να φροντίζει ο ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ. Πρόκειται για τον Ushko, ένα μικρό αρκουδάκι που ήρθε στον ΑΡΚΤΟΥΡΟ στις 6 Ιουλίου 2015 έπειτα από πρωτοβουλία της περιβαλλοντικής οργάνωσης Macedonian Ecological Society στην ΠΓΔΜ που βρήκε το αρκουδάκι χωρίς τη μητέρα του και τραυματισμένο. Οι υπεύθυνοι της οργάνωσης ζήτησαν από τον ΑΡΚΤΟΥΡΟ να αναλάβει τη φροντίδα και την αποκατάσταση του άτυχου ζώου. Βρέθηκε με σοβαρό κάταγμα στη σπονδυλική στήλη και αν και οι αρχικές εκτιμήσεις ήταν ότι θα μπορούσε να επανενταχθεί, στην πορεία της ανάρρωσής του διαπιστώθηκε ότι δεν μπορεί να περπατήσει και, επομένως, δεν μπορεί να επανενταχθεί στη φύση.
Ο USHKO ΚΑΙ Ο ΡΩΜΟΣ ΣΤΟΝ ΑΡΚΤΟΥΡΟ
Ο Ushko στον ΑΡΚΤΟΥΡΟ
Έπρεπε, λοιπόν, να βρεθεί μια λύση γι’ αυτό το άτυχο ζώο. Οι άνθρωποι του ΑΡΚΤΟΥΡΟΥ αποφάσισαν να βρουν τη λύση και να δώσουν στον Uhsko τη δυνατότητα να ζήσει. Έτσι, δημιούργησαν ειδικά γι’ αυτόν ένα ειδικό καροτσάκι για να μπορεί να μετακινείται και έναν χωριστό χώρο διαβίωσης στο Κτηνιατρείο του ΑΡΚΤΟΥΡΟΥ.
Σήμερα ο Ushko έχει προσαρμοστεί απόλυτα στον νέο τρόπο ζωής του και μας αποδεικνύει καθημερινά πόσο μεγάλος μαχητής είναι!
Αιχμάλωτες αρκούδες
Ο ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ επεμβαίνει και στις περιπτώσεις αρκούδων (και λύκων) που ζουν σε ζωολογικούς κήπους στους οποίους δεν πληρούνται οι κανόνες ορθής ευζωίας με βάση τα διεθνή πρωτόκολλα. Έτσι, μετά από πολλές προσπάθειες κατάφερε να μεταφέρει στα πρότυπα Καταφύγιά του τις δύο αρκούδες και τους δύο λύκους που ζούσαν στο Ζωολογικό Κήπο Θεσσαλονίκης.
Ολοκληρώθηκε η μεταφορά των λύκων και των αρκούδων από το Ζωολογικό Κήπο Θεσσαλονίκης
Ανατροφή και επανένταξη στη φύση ορφανών αρκούδων
Στη φύση βρίσκονται συχνά ορφανά και πολύ μικρά σε ηλικία αρκουδάκια. Από το 2012 ο ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ πέρασε σε μια νέα φάση επιστημονικών δράσεων. Ξεκίνησε τη διαδικασία φροντίδας και επανένταξης ορφανών αρκούδων στο φυσικό τους περιβάλλον. Η επιστημονική γνώση προόδευσε και μετά από μελέτες και επιτυχημένες δράσεις επανένταξης ορφανών αρκούδων στην Αμερική, η τεχνογνωσία αυτή αξιοποιήθηκε και από τον ΑΡΚΤΟΥΡΟ. Παρακάτω θα σας αφηγηθούμε μέσα από βίντεο, φωτογραφίες και δελτία τύπου την ιστορία του Τζον και του Νικήτα. Τα πρώτα ορφανά αρκουδάκια που φρόντισε ο ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ και στη συνέχεια τα επανένταξε με επιτυχία στη φύση.
Απρίλιος του 2011
Ένα ορφανό αρκουδάκι βρίσκεται στην περιοχή του Άργους Ορεστικού και πολύ κοντά στον Αλιάκμονα. Είναι τόσο μικρό που οι πιθανότητες να ζήσει είναι μικρές.
Ορφανό αρκουδάκι… βρέθηκε στην Καστοριά
Οι επιστήμονες του ΑΡΚΤΟΥΡΟΥ προσπαθούν να εντοπίσουν τη μητέρα του για κάποιες μέρες, αλλά δυστυχώς δεν βρίσκεται. Έτσι, αποφασίζουν να το μεταφέρουν στον Κτηνιατρικό Σταθμό του ΑΡΚΤΟΥΡΟΥ και να προσπαθήσουν για πρώτη φορά να το φροντίσουν και στη συνέχεια να το επανεντάξουν στη φύση.
Το αρκουδάκι θα μεγαλώσει χωρίς τη μαμά του…
Λίγες μέρες μετά και δεύτερο αρκουδάκι εντοπίζεται στην περιοχή των Τρικάλων από έναν κτηνοτρόφο. Και σε αυτή την περίπτωση δεν εντοπίζεται η μαμά του και έτσι ο Τζον αποκτά παρέα, τον Νικήτα.
Τα δύο αρκουδάκια θα μεγαλώσουν μαζί και στη συνέχεια παρέα θα επανενταχθούν στη φύση.
Απρίλιος του 2011
Τα αρκουδάκια εξετάζονται από την ειδική Κτηνίατρο της Κτηνιατρικής Σχολής του ΑΠΘ Νατάσα Κομνηνού και διαπιστώνεται ότι αναπτύσσονται φυσιολογικά και είναι απολύτως υγιή. Η καθημερινή τους φροντίδα γίνεται αποκλειστικά από τους φροντιστές του ΑΡΚΤΟΥΡΟΥ, Μελίνα Αυγερινού και Κώστα Στεφανίδη, ενώ δεν επιτρέπεται η προσέγγισή τους από οποιοδήποτε άλλο μέλος του προσωπικού του ΑΡΚΤΟΥΡΟΥ για να μην συνηθίσουν την ανθρώπινη επαφή.
Οι πρώτες ημέρες του Τζον κ του Νικήτα
Ιούλιος 2011
Ο μικρός Τζον και ο Νικήτας είναι έτοιμοι για το επόμενο βήμα. Μεταφέρονται σε ένα περιφραγμένο χώρο, έκτασης περίπου 10 στρεμμάτων, όπου παρακολουθούνται με κάμερες, και δεν έχουν πια επαφή με κανέναν άνθρωπο. Εκεί, θα παραμείνουν μέχρι και τις αρχές του χειμώνα.
Ο Little John και ο Νικήτας έτοιμοι για το επόμενο βήμα
Στο νέο τους περιβάλλον ενθουσιάζονται και αμέσως αρχίζουν τα παιχνίδια. Τους αρέσει πολύ να σκαρφαλώνουν στα δέντρα και να πλατσουρίζουν στην ειδική πισίνα τους. Εξακολουθούν να τρέφονται με γάλα, αλλά στη διατροφή τους έχουν προστεθεί και τα λαχανικά, οι ρίζες και άγρια φρούτα του δάσους.
Ο John και ο Νικήτας ενθουσιάστηκαν με το νέο τους περιβάλλον
Νοέμβριος 2011
Ο χειμώνας πλησιάζει και αρχίζει η προετοιμασία της διαδικασίας επανένταξης του Τζον και του Νικήτα. Ετοιμάζονται 2 κολάρα-πομποί για να παρακολουθούνται, αφού αφεθούν. Για να γίνει όμως αυτό, θα πρέπει τα 2 αρκουδάκια να πέσουν σε χειμέριο ύπνο. Αυτό σημαίνει ότι θα λειτουργούν φυσιολογικά οι βιολογικές διεργασίες τους, οπότε και θα μπορούν να επανενταχθούν. Άραγε, θα κοιμηθούν;
Καλοκαιρινές διακοπές τέλος για τα αρκουδάκια
Τελευταίες ετοιμασίες για τα δύο αρκουδάκια
Ιανουάριος 2012
Ναι! Ναι! Κοιμήθηκαν! Αρχίζει σε λίγο η διαδικασία επανένταξης.
Έτοιμοι για… χειμέριο ύπνο ο Μικρός Τζον και ο Νικήτας
Σάββατο 21/01/2012
Ο Μικρός Τζον και ο Νικήτας τοποθετήθηκαν στη φωλιά, το καινούργιο τους φυσικό σπίτι αφού ναρκώθηκαν κατά τη διάρκεια του ύπνου τους και μεταφέρθηκαν με απόλυτη ασφάλεια σε κατάλληλη για τη διαβίωσή του δασική περιοχή. Όμως και μετά το χειμέριο ύπνο τους δεν θα μείνουν εντελώς μόνοι. Οι ερευνητές του ΑΡΚΤΟΥΡΟΥ θα τα παρακολουθούν μέσω δορυφόρου… Τα ειδικά κολάρα-πομποί που έχουν τοποθετηθεί πάνω τους προσφέρουν τη δυνατότητα παρακολούθησης των κινήσεών τους ολόκληρο το 24ωρο. Έτσι θα ξέρουμε που βρίσκονται και αν τα καταφέρνουν.
Επιστροφή στη φύση… για τον Μικρό Τζον και τον Νικήτα!
Η επιχείρηση επανένταξης του Μικρού Τζον κ του Νικήτα
Οι πρώτες μέρες του Τζον και του Νικήτα στη νέα τους φωλιά όπως καταγράφηκαν από την κάμερα που τα παρακολουθούσε
Ο Μικρός Τζον και ο Νικήτας στη νέα τους φωλιά
Λίγη ώρα μετά την επανένταξή τους στη φύση εξερευνούν τη νέα τους φωλιά όπου θα περάσουν το υπόλοιπο του χειμώνα.
Ο Μικρός Τζον & ο Νικήτας προσπαθούν να βολευτούν
Ο Μικρός Τζον και ο Νικήτας προσπαθούν να βολευτούν μέσα στη φωλιά τους λίγη ώρα μετά το τέλος της επιχείρησης επανένταξης.
Ο Νικήτας κοιμάται στη φωλιά του
Ο Μικρός Νικήτας κοιμάται μέσα στη φωλιά του, ξυπνάει για λίγο και τελικά ξαπλώνει και πάλι.
Ο Νικήτας μυρίζει την κάμερα!
Ο μικρός Νικήτας ξυπνάει και εξερευνά την κάμερα που είχε τοποθετηθεί από τον ΑΡΚΤΟΥΡΟ στη φωλιά τους!
Ο Νικήτας δεν αφήνει τον Τζον να κοιμηθεί
Ο Νικήτας μυρίζει τον χώρο δίπλα στον Μικρό Τζον και δεν τον αφήνει να κοιμηθεί. Στιγμιότυπο από την πρώτη μέρα που τοποθετήθηκαν στη φωλιά τους.
Μάρτιος 2012
Και μετά από αυτές τις περιπέτειες στη φωλιά τους τα δύο αρκουδάκια ξυπνούν φυσιολογικά και περνούν τις πρώτες τους μέρες ελεύθερα στην φύση, εκεί όπου ανήκουν.
Ξύπνησαν και ο Μικρός Τζον και ο Νικήτας!
και παρέμειναν για αρκετό καιρό αχώριστοι και αγαπημένοι....
Ο Μικρός Τζον και ο Νικήτας αχώριστοι και στη φύση!
Και για επίλογο
Οι άνθρωποι που τα φρόντισαν, η Μελίνα Αυγερινού και ο Κώστας Στεφανίδης εξιστορούν την ιστορία του Τζον και του Νικήτα ενώ ο επιστημονικός υπεύθυνος του ΑΡΚΤΟΥΡΟΥ Δρ. Αλέξανδρος Καραμανλίδης αναφέρεται στο μεγάλο αυτό εγχείρημα.
Από τότε έως σήμερα ο ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ φρόντισε και άλλα ορφανά αρκουδάκια, τη Ζωή και τον Πάτρικ ενώ πρόσφατα παρέλαβε 2 ορφανά αρκουδάκια από το Μαυροβούνιο. Ο ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ θα αναλάβει την ανατροφή τους για λίγους μήνες και στη συνέχεια θα επιχειρήσει να τα επανεντάξει στο φυσικό περιβάλλον πίσω στη χώρα τους.
Σωτηρία από τον ΑΡΚΤΟΥΡΟ για δύο ορφανά αρκουδάκια από το Μαυροβούνιο
Το Καταφύγιο της Καφέ Αρκούδας στο Νυμφαίο
Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, ο ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ επιδιώκει την προστασία και την ορθή διαχείριση της καφέ αρκούδας στην Ελλάδα και τα Βαλκάνια. Σε όσες περιπτώσεις είναι εφικτό προσπαθεί να επανεντάξει στη φύση αρκούδες που εντοπίζει είτε ορφανές είτε τραυματισμένες. Στις περιπτώσεις, όμως, που αυτό δεν είναι εφικτό, τις μεταφέρει σε ένα πρότυπο στην Ευρώπη Καταφύγιο στο Νυμφαίο της Φλώρινας. Εκεί ζουν σε μια ειδική περιφραγμένη έκταση φυσικού δάσους οξιάς, που αποτελεί και τον φυσικό βιότοπο της αρκούδας. Καθημερινά οι άνθρωποι του ΑΡΚΤΟΥΡΟΥ τις φροντίζουν και προσπαθούν να έχουν οι αρκούδες μια ήρεμη ζωή. Στο κεφάλαιο της λύσης του μυστηρίου θα γίνει λόγος και για τον εκσυγχρονισμό αυτού του Καταφυγίου.
Περισσότερες πληροφορίες για το Καταφύγιο της Καφέ Αρκούδας
Καταφύγιο της αρκούδας
Ξύπνησαν οι αρκούδες στο Καταφύγιο
Η Κατερίνα κάνει βόλτες στο καταφύγιο
ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ: Ο Duke "σαμποτέρ"
Ο Κυριάκος λούζεται, λιάζεται και... ξύνεται
Σύνδεση της θεματικής ενότητας με τα σχολικά εγχειρίδια και προτάσεις διδακτικής αξιοποίησης
Παρακάτω θα βρείτε αναφορές στα σχολικά εγχειρίδια για την βιολογία και την οικολογία της καφέ αρκούδας, καθώς και λογοτεχνικά κείμενα που αναφέρονται σε αυτή. Ακολουθούν διδακτικές προτάσεις και πλούσιο υλικό από τη ψηφιακή πλατφόρμα ΦΩΤΟΔΕΝΤΡΟ, δημιουργικές εργασίες μαθητών/τριών και φοιτητών/τριών, βίντεο, κόμικς, σταυρόλεξα και πολλές φωτογραφίες.
Για το Δημοτικό
Στον Οδηγό Ανάπτυξης Διαθεματικών Δραστηριοτήτων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης- Οδηγός Δασκάλου, ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ – ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ. Εκδ. ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΚΑΙ ΕΚΔΟΣΕΩΝ «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ»:- Γίνεται αναφορά στην καφέ αρκούδα στο κεφάλαιο «Χλωρίδα και πανίδα του τόπου», σελ. 54 και στο κεφάλαιο «Μέτρα προστασίας της χλωρίδας και της πανίδας», σελ. 55.
- Στο κεφάλαιο «Επιπλέον δραστηριότητες» σελ. 125 προτείνεται ως μελέτη περίπτωσης το θέμα «κίνδυνος εξαφάνισης της καφέ αρκούδας»
Για το Γυμνάσιο
Βιολογία - Βιβλίο Μαθητή (Εμπλουτισμένο), Α’ Γυμνασίου
Αναφορά στις βιολογικές λειτουργίες της καφέ αρκούδας.
Βιολογία Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ, Βιβλίο εκπαιδευτικού. ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ - ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ. Εκδ. ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΚΑΙ ΕΚΔΟΣΕΩΝ «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ»
Στη σελ. 132 προτείνεται το Φύλλο Εργασίας 7.1, που αναφέρεται σε στοιχεία της βιολογίας της αρκούδας και στη σελίδα 134 προτείνεται η αξιοποίηση του Φύλλου αυτού με τίτλο: ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΜΕ... ΑΡΚΟΥΔΕΣ
Για το Λύκειο
ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ, Α’ ΕΠΑΛ, ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ. ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ - ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ. Εκδ. ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΚΑΙ ΕΚΔΟΣΕΩΝ «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ»
Κείμενο: H τελευταία αρκούδα της Πίνδου, Δ. XATZHΣ, σελ. 87
Βιολογία Β' Γενικού Λυκείου - Βιβλίο Μαθητή
Στην ενότητα Η «ΔΙΑΚΟΠΗ» ΤΗΣ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΗΣ ΑΛΥΣΙΔΑΣ» γίνεται αναφορά στη βιολογική λειτουργία του χειμέριου ύπνου της αρκούδας.
Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας (Α' Γενικού Λυκείου) - Βιβλίο Μαθητή (Εμπλουτισμένο)
Κείμενα: Ιερά οδός, Άγγελος Σικελιανός
Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας (Β΄ Γενικού Λυκείου) - Βιβλίο Μαθητή (Εμπλουτισμένο)
Κείμενο: Αρκούδα, Μιχαήλ Μητσάκης
Νεοελληνική Λογοτεχνία (Γ΄ Γενικού Λυκείου - Θεωρητικής Κατεύθυνσης - Θετικής Κατεύθυνσης επιλογής) - Βιβλίο Μαθητή (Εμπ.)
Κείμενο: Η Σονάτα του Σεληνόφωτος, Γιάννης Ρίτσος
- Δείτε τις εργασίες των μαθητών της Β’ Τάξης Γενικού Λυκείου Νέου Σκοπού Σερρών για τα κείμενα Αρκούδα του Μιχαήλ Μητσάκης και Η Σονάτα του Σεληνόφωτος του Γιάννη Ρίτσου
ΖΩΑ ΣΕ ΑΙΧΜΑΛΩΣΙΑ [Β΄ Λυκείου Ν. Σκοπού Σερρών 2010]
Το ιστολόγιο αυτό δημιουργήθηκε με σκοπό να αναρτήσουν οι μαθητές της Β΄τάξης του Γενικού Λυκείου Νέου Σκοπoύ Σερρών τις εργασίες των ομάδων τους στο μάθημα της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας που πραγματοποιήθηκε στις 12 Μαρτίου 2010 με τη χρήση των νέων τεχνολογιών. Το σενάριο που εκπονήθηκε από τον φιλόλογο Στάθη Παπακωνσταντίνου και υλοποιήθηκε από την φιλόλογο Κωνσταντία Παπούδα, αναφέρεται στη διδασκαλία του διηγήματος του Μιχ. Μητσάκη "Η Αρκούδα" και του ποιήματος του Αγ. Σικελιανού "Ιερά οδός".
Συμπληρωματικές πηγές για την αρκούδα-χορεύτρια και τα άγρια ζώα σε αιχμαλωσία:
1) Τραγούδι: Mikis Theodorakis - Thanassis Moraitis / Η αρκούδα
2) Ντοκιμαντέρ: «ΛΙΓΟ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΕΞΑΦΑΝΙΣΗ» (για την αρκούδα στα λεπτά 4:48-9:35)
Το βλέμμα: Σειρά ντοκιμαντέρ με θέμα τα ζώα και τη σχέση τους με τον άνθρωπο.
Ο Χρόνης Μίσσιος καταδικάζει το έγκλημα της εξαφάνισης των ειδών, μέσα από την εκπομπή «Το βλέμμα». Αρχικά, παρουσιάζεται η χελώνα καρέτα καρέτα, ο τρόπος αναπαραγωγής και οι πολλαπλοί κίνδυνοι που αντιμετωπίζει για την επιβίωσή της. Έπειτα, ο φακός μας μεταφέρει στις εγκαταστάσεις της οργάνωσης Αρκτούρος, στο Κέντρο Προστασίας της Αρκούδας, όπου γίνεται αναφορά σ’ αυτό το απειλούμενο είδος και στην οικολογική καταστροφή που συντελείται στην Πίνδο. Στη συνέχεια, ο πρόεδρος της Εταιρείας Μελέτης και Προστασίας της Μεσογειακής Φώκιας αναφέρεται στο κέντρο περίθαλψης των θηλαστικών αυτών, ενώ μας δίνει πληροφορίες για το πρόγραμμα, την επιτυχία του και τις ευθύνες της πολιτείας. Η εκπομπή κλείνει με την ετήσια καταμέτρηση αλόγων πόνι στη Σκύρο, ο αριθμός των οποίων φθίνει δραματικά.
3) Έλσα Σουσούνη, Η αρκούδα Καλλιστώ. Διήγημα
Η μαθήτρια της Α’ Λυκείου του Αρσακείου Ψυχικού, έγραψε ένα διήγημα για την αρκούδα-χορεύτρια μετά την επίσκεψή της στο Περιβαλλοντικό Κέντρο του ΑΡΚΤΟΥΡΟΥ και το διάβασε στους συμμαθητές της.
Ο ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ εμπνέει τους μαθητές
- Μπορείτε να παρακολουθήσετε στο μάθημα των αγγλικών το παρακάτω βίντεο για τη σημαντική συμβολή των αρκούδων στη διατήρηση της βιοποικιλότητας και τη σχέση του είδους με τον άνθρωπο.
- Πόσο μοιάζουμε;
Δημιουργήστε εικόνες με μηνύματα (meme) και στείλτε ευχές, συναισθήματα ή χιουμοριστικά μηνύματα στους συμμαθητές και τις συμμαθήτριές σας με θέμα την αρκούδα. Ζητήστε και τη συνδρομή του εκπαιδευτικού της Πληροφορικής. Εμείς δημιουργήσαμε για εσάς ένα κείμενο με εικόνα και μια κινούμενη εικόνα για να σας ανοίξουμε την όρεξη. Σας δίνουμε επίσης πολλές φωτογραφίες σχετικές με τη δραστηριότητα αυτή.
Για το πώς να δημιουργήσετε μια εικόνα με κείμενο ή μια κινούμενη εικόνα δείτε εδώ.
Φωτογραφίες για να δημιουργήσουν εικόνες με γραπτά μηνύματα (meme) οι μαθητές/τριες
Κινούμενη εικόνα, φωτογραφίες
- Και αν θέλετε να συνεχίσετε μπορείτε να δημιουργήσετε και ιστορίες και να φτιάξετε κόμικ. Παρακάτω σας παραθέτουμε ένα με διαλόγους και τη σειρά εικόνων χωρίς τους διαλόγους για να το δώσετε στους μαθητές και στις μαθήτριες είτε τυπωμένο είτε σε ψηφιακή μορφή για να γράψουν το δικό τους κόμικ.
Για τη δημιουργία κόμικ δείτε εδώ
- Διδακτικά σενάρια από το ΦΩΤΟΔΕΝΤΡΟ
ΑΡΚΟΥΔΙΑΡΗΣ, ΦΩΤΟΔΕΝΤΡΟ (Δημοτικό, Γυμνάσιο)
Η ΚΟΙΛΑΔΑ ΤΗΣ ΒΑΛΙΑ ΚΑΛΝΤΑ, ΦΩΤΟΔΕΝΤΡΟ (Γυμνάσιο, Γενικό Λύκειο)
-
Ιστοσελίδα της Περιβαλλοντικής Ομάδας του Γενικού Λυκείου Μακροχωρίου: Ποικίλες πληροφορίες, φωτογραφίες, άρθρα, βίντεο αλλά και διασκεδαστικά κουιζ όπως το Εσύ πόσο καλά ξέρεις την αρκούδα;. Μια ομάδα με όρεξη για αναζήτηση, δημιουργία, προσφορά αλλά πάνω από όλα με κέφι και ζωντάνια!
- Μεταπτυχιακή εργασία: Η Καφέ αρκούδα στο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα: Εκπαιδευτική Τεχνολογία και Ανάπτυξη Ανθρωπίνων Πόρων
- Εργασίες και δημιουργίες μαθητών/τριών και εκπαιδευτικών
Δημιουργία βίντεο: Μπέττυ Γιαννακοπούλου
Ακροστιχίδες, λαβύρινθοι, ερωτήσεις κλειστού τύπου και πολλές άλλες δραστηριότητες για την καφέ αρκούδα από το ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΒΡΟΝΤΟΥΣ ΠΙΕΡΙΑΣ
Σταυρόλεξο για την καφέ αρκούδα
Οι δύο φίλοι και η αρκούδα - Μύθοι του Αισώπου - 17ο Δημοτικό Σχολείο Λάρισας
Μια εργασία των μαθητών των τμημάτων ΣΤ1 και ΣΤ2 του 17ου Δημοτικού Σχολείου Λάρισας για το 3ο Μαθητικό Φεστιβάλ Ψηφιακής Δημιουργίας. Επισκεφθείτε την ιστοσελίδα του σχολείου!
ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΟΡΜΥΛΙΑΣ: Ψηφιακό Κόμικ - Ο λαθροκυνηγός και η αρκούδα
Βίντεο Δημοτικού Νέου Μαρμαρά, Στ2 Αρκούδα
Εικαστικό έργο των μαθητών Διαπολιτισμικών Σχολείων της Μενεμένης εκτίθεται σε δημόσιο κτίριο!
Έργο που εκτίθεται στη Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Δυτικής Θεσσαλονίκης από μαθητές και μαθήτριες του 3ου και του 5ου Διαπολιτισμικού Σχολείου Μενεμένης το σχολικό έτος 2010-11.
Καφέ αρκούδα, 1ο Δημοτικό Σχολείο Πυλαίας
11ο Δημοτικό Ηλίου: «Γνωρίζουμε τα ζώα»: ΚΑΦΕ ΑΡΚΟΥΔΑ
Καφέ αρκούδα, 9o ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΤΟΛΕΜΑΙΔΑΣ Τμήμα ΣΤ2
SCHOOLIKI 2010-2011: εκπαιδευτικό ιστολόγιο για το δημοτικό σχολείο
Οι φίλοι μας ο Τζον και ο Νικήτας