5ος Γρίφος: «Welcome to Οικότοπος» - Οι Οικότοποι

Ο πέμπτος γρίφος βασίζεται στην παρατηρητικότητα. Οι μαθητές/τριες θα πρέπει να σκεφτούν μια λογική σειρά με την οποία τοποθετούνται οι εικόνες. Πρόκειται για 5 είδη χλωρίδας και πανίδας που διαβιούν σε έναν οικότοπο οξιάς-ελάτου, που είναι χαρακτηριστικός στην Ελλάδα αλλά και στις βαλκανικές χώρες. Τον συναντάμε στα 1300-1600 μέτρα. 

Για την επίλυση του γρίφου μπορείτε να ακολουθήσετε τα εξής βήματα:

Βήμα 1ο: Πριν τα παιδιά δοκιμάσουν να σύρουν τις εικόνες, μπορούν να γίνουν κάποιες σκέψεις για το πώς είναι τοποθετημένες οι εικόνες. Σε αυτό θα βοηθήσει η παρατήρηση των εικόνων που είναι ήδη τοποθετημένες στον πίνακα. 

Βήμα 2ο: Αφού καταλήξουν σε κάποια σκέψη, μπορείτε να δοκιμάσετε να τοποθετήσετε πρώτα τα ζώα σε μία σειρά είτε οριζόντια είτε κάθετη για να διαπιστώσετε εάν η σκέψη τους είναι η σωστή. 

Βήμα 3ο: Αφού τοποθετήσουν σωστά όλες τις εικόνες, καταλήγουν στον κανόνα ταξινόμησης των εικόνων.

Μετά την ολοκλήρωση της τοποθέτησης εμφανίζεται και στους/στις μαθητές/τριες η λύση, πατώντας το λαμπάκι που βρίσκεται δεξιά και επάνω στην οθόνη. 

Θεματική ενότητα: Οι Οικότοποι

Βαράγγι Βίκου, ©ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ/Γ. Καλαμπούκας

Η άγρια ζωή χωρίς τους οικοτόπους της δεν μπορεί να ανθίσει. Γι’ αυτό ο ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ έχει υλοποιήσει δράσεις για την προστασία των δασών και τη διατήρηση της βιοποικιλότητας. Έτσι ο ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ:

Μελετά και καταγράφει σημαντικά είδη πανίδας και χλωρίδας σε οικοτόπους υψηλής προτεραιότητας. Παράλληλα, προτείνει μέτρα ειδικής διαχείρισης των ειδών αυτών.



Αναδεικνύει σπάνιους τύπους οικοτόπων μέσω της σήμανσής τους και τη διοργάνωσης επιστημονικών συναντήσεων για την ενημέρωση και προβολή τους.



Ενισχύει τη διαφύλαξη του φυτικού και ζωικού κεφαλαίου μέσω της διανομής κουταβιών Ελληνικού Ποιμενικού Σκύλου και έτσι διασφαλίζει κατ’ επέκταση τη μείωση των συγκρούσεων μεταξύ ανθρώπων και άγριων ζώων (κυρίως με την αρκούδα και τον λύκο).



Έχει τοποθετήσει στο παρελθόν μπάρες σε δασικά μονοπάτια για την αντιμετώπιση της όχλησης της αρκούδας κατά τους χειμερινούς μήνες που βρίσκεται σε χειμέριο ύπνο.




(©Α. Καραμανλίδης/ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ)


Υλοποιεί μελέτες και προτείνει διαχειριστικές ενέργειες για σημαντικά είδη πανίδας που αποτελούν δείκτες βιοποικιλότητας στους οικοτόπους όπως η αρκούδα, ο λύκος, το αγριόγιδο, το ζαρκάδι, κ.ά

Μάθετε περισσότερα για τους οικοτόπους και την προστασία τους

Πρόταση για ένα ολοκληρωμένο θεσμικό πλαίσιο προστασίας της βιοποικιλότητας

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ NATURA 2000

Διανομή ηλεκτροφόρων περιφράξεων σε μελισσοκόμους της περιοχής Οίτης, Δελτίου Τύπου ΑΡΚΤΟΥΡΟΥ

Ενημερωτικό φυλλάδιο για τις ηλεκτροφόρες περιφράξεις.

Σύνδεση της θεματικής ενότητας με τα σχολικά εγχειρίδια και προτάσεις διδακτικής αξιοποίησης

• Οι οικότοποι, οι ζώνες βλάστησης, η σημασία της βιοποικιλότητας και οι απειλές για το φυσικό περιβάλλον υπάρχουν ως ενότητες και αναφορές σε πολλά σχολικά εγχειρίδια. 

Για το Δημοτικό

Για το Γυμνάσιο

Για το Λύκειο

Διαχείριση Φυσικών Πόρων (Β’ Γενικού Λυκείου). ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ – ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ. Εκδ. ΟΕΔΒ.
Πληροφορίες σχετικά με τους οικοτόπους υπάρχουν στο κεφάλαιο: ΦΥΣΙΚΕΣ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ, σελ. 161 και στο κεφάλαιο: ΛΙΒΑΔΙΑ – ΘΑΜΝΟΤΟΠΟΙ, σελ. 201.


Το παζλ του οικοτόπου

Παρακάτω θα βρείτε αφίσες με τους τύπους οικοτόπων στην Ελλάδα από το πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης του ΑΡΚΤΟΥΡΟΥ: Οι Χαρτογράφοι του Βέρνου και του Βαρνούντα.


Αφίσες οικοτόπων

Στις αφίσες δίνονται σύντομες πληροφορίες για 1) την υψομετρική ζώνη του οικοτόπου, 2) τις εδαφικές συνθήκες, 3) την χλωρίδα και την πανίδα.
Αναζητήστε στο διαδίκτυο εικόνες των ειδών χλωρίδας και πανίδας και δημιουργήστε ξανά την αφίσα προσθέτοντας σε εικόνες τα είδη αυτά.
Στη συνέχεια μπορείτε να μετατρέψετε τη νέα σας αφίσα σε ένα ψηφιακό παζλ. Μέσα από το παιχνίδι σύνθεσης του παζλ κατανοούμε την έννοια του οικοτόπου και τα είδη χλωρίδας και πανίδας που τον συνθέτουν. Για τη δραστηριότητα θα χρειαστείτε και τη συνδρομή του εκπαιδευτικού της πληροφορικής.

Πληροφορίες για τη δημιουργία του ψηφιακού παζλ θα βρείτε εδώ.

• "Βιοποικιλότητα - Το Εργαστήρι της Ζωής": Φύλλα Εργασίας, Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Καστοριάς 
• Διδακτικά σενάρια από το ΦΩΤΟΔΕΝΤΡΟ

ΖΩΝΗ ΔΑΣΩΝ ΟΞΥΑΣ, ΕΛΑΤΗΣ ΚΑΙ ΚΑΣΤΑΝΙΑΣ, ΦΩΤΟΔΕΝΤΡΟ (Δημοτικό)
ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΤΟΠΟΥ ΜΑΣ, ΦΩΤΟΔΕΝΤΡΟ (Δημοτικό)
ΖΩΝΗ ΨΥΧΡΟΒΙΩΝ ΚΩΝΟΦΟΡΩΝ, ΦΩΤΟΔΕΝΤΡΟ (Δημοτικό)
ΟΙ ΖΩΝΕΣ ΒΛΑΣΤΗΣΗΣ, ΦΩΤΟΔΕΝΤΡΟ (Δημοτικό)
ΤΥΠΟΙ ΒΛΑΣΤΗΣΗΣ, ΦΩΤΟΔΕΝΤΡΟ (Δημοτικό)
ΤΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΟΝΟΜΑΤΑ ΠΕΝΤΕ ΦΥΤΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ, ΦΩΤΟΔΕΝΤΡΟ (Δημοτικό) 
ΔΟΜΗ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ, ΦΩΤΟΔΕΝΤΡΟ (Γυμνάσιο)
ΒΙΟΤΟΠΟΣ – ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ – ΒΙΟΚΟΙΝΟΤΗΤΑ – ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑ (Γυμνάσιο)
ΤΡΟΦΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΤΑΘΕΡΟΤΗΤΑ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ, ΦΩΤΟΔΕΝΤΡΟ (Γυμνάσιο, Γενικό Λύκειο)
ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΔΙΑΔΟΧΗ, ΦΩΤΟΔΕΝΤΡΟ (Γυμνάσιο, Γενικό Λύκειο)
ΤΥΠΟΙ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ, ΦΩΤΟΔΕΝΤΡΟ (Γυμνάσιο, Γενικό Λύκειο)

Φωτογραφίες οικοτόπων


Φθινόπωρο στον Βόρρα, ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ/Λ. Γεωργιάδης



Λίμνη Μουτσάλια στον Γράμμο, ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ/Λ. Γεωργιάδης


Η λίμνη της Καστοριάς, ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ/Zlatko Viscovic


Οικότοπος στην Έδεσσα, ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ/Zlatko Viscovic


Όλυμπος, ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ/Γ. Καλαμπούκας


Όλυμπος, ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ/ Zlatko Viscovic


Άγραφα, ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ/Ν. Κανελλόπουλος


Γκαμήλα, ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ/Ν. Κανελλόπουλος


Λίμνη Πλαστήρα, ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ/Ν. Κανελλόπουλος


Τζουμέρκα, ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ/Ν. Κανελλόπουλος


Λειβαδίτης – Ροδόπη, ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ/Ν. Κανελλόπουλος


Καταρράκτης Βαρβάρας - Ροδόπη, ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ/Κ. Νικολαϊδου


Ροδόπη



Ροδόπη


(©Α. Καραμανλίδης/ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ)


(©Α. Καραμανλίδης/ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ)


(©Α. Καραμανλίδης/ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ)


(©Α. Καραμανλίδης/ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ)


(©Α. Καραμανλίδης/ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ)


(©Α. Καραμανλίδης/ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ)


(©Α. Καραμανλίδης/ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ)




Είδη χλωρίδας


ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ/Γ. Σαλιαρέλης


ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ/Γ. Σαλιαρέλης


ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ/Γ. Σαλιαρέλης


ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ/Ε. Χοντολίδου


ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ/Γ. Σαλιαρέλης


ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ/Γ. Σαλιαρέλης

Είδη πανίδας (πολλές ακόμη φωτογραφίες άγριων ειδών θα βρείτε στην Ενότητα Γρίφος 3 –ΑΓΡΙΑ ΖΩΑ)