Μην τους κόβεις τα φτερά!

Για μια ακόμη φορά, δεν εκδικάστηκε η αίτησης ακύρωσης της Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ) για την κατασκευή του Αιολικού Σταθμού Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΣΠΗΕ) στη θέση “Πρόμαχος” στο όρος Βέρνον (Βίτσι) που κατέθεσαν πριν από 2 ακριβώς χρόνια η Εταιρία Προστασίας Πρεσπών, η Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης, η Ελληνική ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ Εταιρεία, ο ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ και το Μεσογειακό Ινστιτούτο για τον Άνθρωπο και τη Φύση (MedINA). Η δικάσιμος που είχε οριστεί για τις 19 Νοεμβρίου 2025, ύστερα και από προηγούμενες αναβολές, αναβλήθηκε ξανά.

Από το καλοκαίρι του 2024, οι προσφεύγουσες οργανώσεις έχουν καταθέσει και αίτηση αναστολής της ισχύος της ΑΕΠΟ, η οποία παραμένει επίσης εκκρεμής.

Η υπόθεση αφορά έργο ΑΣΠΗΕ το οποίο έχει εγκριθεί και σχεδιάζεται να κατασκευαστεί σε βουνοκορφές που αποτελούν βασικό διάδρομο διέλευσης πελεκάνων, χωρίς ποτέ να εξεταστούν ουσιαστικά οι πιθανές επιπτώσεις του στην ορνιθοπανίδα.

Εδώ και δύο χρόνια ζητάμε το αυτονόητο: μια απόφαση που θα βασίζεται στα επιστημονικά δεδομένα που έχουν κατατεθεί και όχι στις απαιτήσεις του εκάστοτε επενδυτή.

Αν και το Περιφερειακό Συμβούλιο Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης είχε απορρίψει την έκδοση ΑΕΠΟ για το έργο, για να προστατευθούν «τα περάσματα των Αργυροπελεκάνων στην ευρύτερη περιοχή», μετά από ένσταση του επενδυτή το έργο εξετάστηκε εκ νέου και εγκρίθηκε από το Κεντρικό Συμβούλιο Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης (ΚΕΣΠΑ). Το ΚΕΣΠΑ αποφάνθηκε ότι «η παρακολούθηση της πορείας των αργυροπελεκάνων με πομπούς GPS έχει καταγράψει πολύ λίγα (sic!) (περίπου 15) στίγματα στην περιοχή του έργου».

Πράγματι, πάνω από το γήπεδο κατασκευής του εν λόγω ΑΣΠΗΕ είχαν καταγραφεί 15 στίγματα από πομπούς που η Εταιρία Προστασίας Πρεσπών έχει τοποθετήσει σε αργυροπελεκάνους, σε ένα ελάχιστο τμήμα του πληθυσμού του εμβληματικού αυτού είδους, ενώ σήμερα καταγράφονται ακόμη περισσότερα, όπως φαίνεται στον ακόλουθο χάρτη.

Ωστόσο, η πράξη έχει αποδείξει ότι τέτοιοι αριθμοί στιγμάτων είναι ενδεικτικοί πολλαπλάσιων, συνήθως εκατοντάδων, διελεύσεων αργυροπελεκάνων. Ακόμη και σε έργα που δεν καταγράφονται καθόλου στίγματα από το σύστημα τηλεμετρίας της ΕΠΠ - ή καταγράφονται λίγα στο όριο του έργου - έχουμε θανατώσεις πελεκάνων σε συνθήκες χαμηλής ορατότητας, πολύ συνηθισμένες στα βουνά της Βόρειας Ελλάδας.

Για αυτόν το λόγο, σε περιπτώσεις που εντοπίζονται δύο ή περισσότερα στίγματα πάνω από ένα σχεδιαζόμενο έργο, η Εταιρία Προστασίας Πρεσπών θέτει τα επιστημονικά δεδομένα της στη διάθεση της Πολιτείας και ζητάει τη διενέργεια Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης, με την εκπόνηση ορνιθολογικής μελέτης πεδίου. Συνήθως αυτό το αίτημα ικανοποιείται, όμως στην περίπτωση του Προμάχου αγνοήθηκε πλήρως!

Η υπόθεση του Προμάχου αντικατοπτρίζει, δυστυχώς, μια ευρύτερη πραγματικότητα που επικρατεί στη χώρα μας. Μια πραγματικότητα με ανεπαρκή χωροταξικό σχεδιασμό για την ανάπτυξη ΑΠΕ, με ανεπαρκή Περιβαλλοντική Διοίκηση που αδυνατεί να αξιολογήσει ορθά τα επιστημονικά δεδομένα που έρχονται ενώπιόν της, και με Δικαιοσύνη που καθυστερεί συστηματικά και για χρόνια να επιλύσει τις διαφορές που μοιραία προκύπτουν.

Καλούμε:

-       Το ελληνικό κράτος να προχωρήσει άμεσα στην εκπόνηση ενός χωροταξικού σχεδίου για τις ΑΠΕ, που θα λαμβάνει σοβαρά υπόψη την προστασία της βιοποικιλότητας.

-       Το Κεντρικό Συμβούλιο Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης  να επανεξετάσει την επιστημονική βάση των γνωμοδοτήσεών του.

-       Τη Δικαιοσύνη να επισπεύσει την εκδίκαση της υπόθεσης και να προχωρήσει στην έκδοση απόφασης, λαμβάνοντας υπόψη τις επιστημονικά τεκμηριωμένες αντιρρήσεις.

Η απαραίτητη ενεργειακή μετάβαση μπορεί να επιτευχθεί χωρίς την ανατροπή της ισορροπίας της φύσης, με σεβασμό στα οικοσυστήματα και την βιοποικιλότητα. Οι συνθήκες που οδηγούν σε θανατώσεις πελεκάνων στη Δυτική Μακεδονία πρέπει να σταματήσουν άμεσα.

Δείτε εδώ το σχετικό animation βίντεο “Μην τους κόβεις τα φτερά” !

Οι συνυπογράφουσες οργανώσεις:

1. ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ
2. Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης
3. Ελληνική ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ Εταιρεία
4. Εταιρία Προστασίας Πρεσπών
5. Καλλιστώ - Περιβαλλοντική Οργάνωση για την Άγρια Ζωή και τη Φύση
6. MedINA - Μεσογειακό Ινστιτούτο για τη Φύση και τον Άνθρωπο